Kleine dingen
Woensdagochtend, vroeg.
Ik word uit mezelf wakker. Tussen de gordijnen door zie ik dat het al licht is, maar gevoelsmatig weet ik dat het nog vroeg is. Net voor zessen schat ik in. Dankzij twee kleine dametjes die het niet zo nauw nemen met het principe ‘nachtrust’, heb ik een radar ontwikkeld voor ieder uur van de nacht. Waar ik vroeger nog wel eens compleet gedesoriënteerd en tijdloos in bed kon liggen, maak ik tegenwoordig direct een tijdsinschatting zodra ik één oog open doe. Ik zit er zelden naast. Maar dat terzijde.
Terwijl ik nog even geniet van de rust in huis zet ik mijn plannen voor de dag op een rij. Een zenuwachtige kriebel gaat door mijn buik. Ik heb er zin in, maar spannend is het wel. Vandaag ga ik uit mijn comfort-zone. Vér uit mijn comfort zone.
Na een loopbaan van 10 jaar bij een zakelijke dienstverlener zat ik lekker veilig ín die comfort zone. Het verlangen om daar uit te breken had zich heel langzaam opgebouwd. Het kwam voort uit nieuwsgierigheid naar ‘het gras van de buren’, maar ook uit de behoefte aan uitdaging en ontplooiing én aan zingeving. Dat klinkt zwaarder dan hoe ik het voelde, maar ik had wel een sterk groeiende drang om’ iets’ bij te dragen, nódig te zijn. Maar laat ik realistisch blijven; zorgen zit mij niet in het bloed. Ik ben al lang blij dat Moeder Natuur het moederinstinct heeft uitgevonden. Want daarmee gaat het zorgen voor mijn meiden automatisch en puur op gevoel. Met liefde overigens en heel veel plezier! Maar een zieke partner is voor mij al een hele uitdaging, laat staan het zorgen voor een vreemde! Toch wil ik dit. Niet helemaal zelf, maar de kans om over iemands schouder mee te kijken pak ik met beide handen aan.
Naast me op de ontbijttafel ligt een uitgeprint A4’tje. ‘In gesprek met iemand met dementie’ staat erboven. Ter voorbereiding heb ik me ingelezen; wat wel doen, wat niet zeggen. De basis zeg maar. Ik heb geen idee wat te verwachten maar wil graag het juiste doen. Ik zou willen praten over koetjes, kalfjes of misschien wel het leven. Maar kan (ik) dat? Ik zou willen begrijpen wat er bedoeld wordt en wat er omgaat in iemands hoofd. Maar is dat reëel? Ben ik gast, of meer een indringer? En kan dat wel in een paar uurtjes, ‘het goede doen?’
Vol vragen stap ik de groepswoning binnen. Tijd om me ongemakkelijk te voelen is er niet, want vrijwel direct mag ik aansluiten bij de ochtendronde van Christine, coach op de groepswoning . In haar kielzog stap ik de kamer van een bewoonster binnen, nadat zij heeft aangegeven het geen probleem te vinden als er iemand komt meekijken. Dat is waarvoor ik ben gekomen: meekijken. Maar al snel merk ik dat ik dat helemaal niet kan. Ik zei het al, ik doe er graag toe. Op het irritante af. En dus ben ik blij als ik mijn handen uit de mouwen kan steken. Het is niet veel. Hier geef ik wat aan, daar houd ik wat vast en ondertussen zuig ik de ervaring in me op.
Wat later op de ochtend…
De tafel in de huiskamer is weer leeg en schoon. Van de vier dames die er zoeven van hun ontbijt genoten zit er nu nog een. Voor haar ligt een fotoboek over het Koninklijk Huis waar ze zo af en toe in kijkt. In de agenda staat dat het tijd is voor een bezoek aan de kapper en na een telefoontje naar de salon blijkt dat ze meteen terecht kan. Zonder twijfelen haakt ze haar arm stevig in die van mij en zo beginnen we aan de wandeling naar de kapsalon die zich op de begane grond van ons Gasthuis bevindt. Ik ben verbaasd over het vertrouwen dat ze in me heeft. Zou ze beseffen dat haar arm in die van mij ook mijn (zelf-)vertrouwen doet groeien? Ik denk het niet. Mevrouw komt niet graag buiten haar bekende woonomgeving, dus de wandeling is een behoorlijke onderneming voor haar. Ze houdt me stevig vast en vraagt verschillende keren waar we ook alweer naartoe gaan. Ik vertel haar zo vaak als ze wil wat het doel is van onze tocht. Het stelt haar gerust. Het doet me goed om de houvast te kunnen zijn waar ze naar zoekt. Letterlijk en figuurlijk.
Een uurtje later wordt er koffie gedronken in de huiskamer. Er heerst een prettige rust. Uit een antieke radio (waar stiekem een cd speler in verborgen blijkt te zitten) klinken de warme klanken van Leonard Cohen. Er is een mevrouw die me al een paar keer heeft aangesproken deze ochtend. Ze zegt niet veel, maar zoekt me op met haar ogen. ‘Wat moet ik nu doen?’ vraagt ze. Zal ik een boek voor u pakken?’ antwoord ik. ‘Ja fijn’ zegt ze. ‘Zal ik u laten weten als de koffie klaar is?’ ‘Ja graag’. Geen oeverloze conversaties, maar dat hoeft ook niet. Na iedere woordenwisseling kijkt ze me recht aan en dan zegt ze ‘dankjewel’. Ze raakt me, met haar zachte stem en zoekende ogen.
Terwijl we daar zo zitten maakt een dame haar entree. Letterlijk. Met rechte rug neemt ze plaats aan de koffietafel en kijkt nieuwsgierig om zich heen. Ik had haar bijna niet herkend. Tot er naast me ineens iemand zegt: ‘mooi, je haar zo!’ ‘Ja’, zegt de dame zelfverzekerd ‘ik ben net naar de kapper geweest.’
De ochtend vliegt voorbij en vol energie trek ik de deur van de groepswoning achter me dicht. Van te voren vond ik het moeilijk om me een voorstelling te maken bij het dagelijks leven op een groepswoning voor mensen met dementie. Ik vroeg me af of ik het niet ongemakkelijk, of misschien zelfs eng zou vinden. Maar niets van dat alles. De gemoedelijke sfeer en de rust en tevredenheid van de mensen hebben me verrast. Het was fijn om een paar uur onderdeel te zijn van deze kleine wereld op zichzelf. Ik heb met eigen ogen kunnen zien wat een fantastisch werk er wordt verricht door mensen die ik sinds en aantal maanden mijn collega’s mag noemen. Ik heb in een paar uur tijd veel geleerd . Praktische zaken, die ik meeneem in mijn eigen dagelijks werk (en leven) maar ook over mezelf. Voor een verzorgend beroep ben ik niet in de wieg gelegd, maar de wil om er toe te doen is sterk. Het verschil maken is het mooiste dat er is. Mijn collega Christine heeft me vandaag laten zien dat dat hard werken is, maar dat het vooral ook in kleine dingen zit. Genieten van kleine dingen is een kunst, die de bewoners van de groepswoning waar ik mij vandaag zo welkom voelde, als geen ander beheersen. En dat is niet alleen mooi om te zien maar ook een wijze les die ik dankbaar in mijn rugzakje stop.
