Wie komt er alle dagen...?

Toen ik klein was, was ie zwart. En dat had iets magisch. Niet vanwege de kleur denk ik, maar gewoon omdat het zo was. Zo stond hij afgebeeld op je cassettebandje, zo zag je hem op TV en zo kleurde je hem in je kleurboek. Of het nou van de zon, van de schoorsteen of van zijn Pietenpapa en –mama kwam, daar was ik helemaal niet bezig.

De simpele magie van een jeugdheld. Bassie en Adriaan hadden het ook, net als Ome Willem en meneer Kaktus. Dat gevoel van jeugdsentiment blijkt hoog te zitten bij heel veel Nederlanders. We heten zo’n nuchter volk te zijn en hebben een naam hoog te houden als het gaat om ruimdenkendheid en tolerantie. Hoe komt het dan dat we ons hier zó in vastbijten? Met een angstaanjagend fanatisme staan we op de barricade. Je bent vóór of je bent tegen en voor de gevolgen staat niemand in. Hoe een kindervriend een natie splijt, je zou er een boek over kunnen schrijven.

Als tiener was ik er zelf een. Eens per jaar maakte ik samen met mijn collega’s bij de bakker de kinderen in en om de winkel blij. Fantastisch was dat! Bekende en onbekende kinderen keken je stralend en met open mond aan, want je wás het echt! En zelfs toen in de loop van de dag de lange blonde plukken in mijn gevlekte nek hingen, vond geen kind dat gek. Want: ik wás er een!

Die magie, de simpelheid van een intens gelukkig kind. Waar zit dat dan in? In de pruik? Het kleurige pak? Of toch dat kleurtje? Volgens mij is dat kleurtje -niet meer en niet minder- de magie van het vermommen. Want hoe hadden de kleine dorpsgenootjes naar mij gekeken als ik met mijn blauwe ogen en roze wangen in een groen fluwelen pak de pepernoten had uitgedeeld? Dan was ik toch gewoon ‘het meisje van de bakker met een gekleurd pak aan’. Een beetje een sneu beeld, weinig magisch aan! En zijn het Sinterklaasjournaal en 'De Intocht' nog steeds zo leuk, als Jochem, Erik en Maarten met de pakjesboot aanmeren, in plaats van hun geschminkte alter-ego's?

Ik vraag het me af.

Als jonge moeder bevind ik me in het epicentrum van de hele Pietendiscussie. Geen mening hebben is geen optie. Het gaat immers om het geluk van onze bloedjes! Het treft: aan een mening ontbreekt het me niet zo snel. Maar dit vind ik een lastige hoor. Want inmiddels gaat het niet echt meer om de mening zelf, maar om de manier waarop je hem uitdraagt. Stug vasthouden aan een eens gevormde mening is natuurlijk makkelijk, maar waar leidt dat toe? En wat is dan uiteindelijk belangrijker, de mening zelf of de invloed op het geheel? En als je een sterke mening ergens over hebt, neem je dan ook de moeite om alle kanten van het verhaal te bekijken? Nieuwe inzichten kunnen een situatie toch ook in een ander daglicht zetten?

Toen de discussie op gang kwam, kon mijn oudste dametje net praten. De hele dag riep ze verrukt ‘PàPiet!’ en ze aaide iedere Piet die ze in de plaatselijke middenstand kon vinden. Ik heb haar wel eens knuffelend met een zakje pepernoten uit een Albert Heijn schap moeten vissen. Heerlijk vond ik het, dat ik hét jaarlijkse hoogtepunt van Oud Hollandse gezelligheid nu ook met mijn eigen kind kon delen. Dus ja, ook ik kwam flink in opstand toen de eerste protesten de kop op staken. ‘Laat ons met rust met onze kneuterigheid, we doen er toch niemand kwaad mee?’ De ophef irriteert me (nog steeds) en de link met racisme maakt me ronduit pissig. Ik zie mezelf als een ruimdenkend en tolerant persoon. Ik ben slecht met veranderingen en dol op tradities, maar dat maakt me toch geen racist?!

Maar er ís natuurlijk wel een andere kant van dit verhaal. Want is het zo, doen we niemand kwaad met deze traditie?

Het is een feit dat er een groep mensen is, die zich enorm gekwetst voelt door onze kneuterige traditie. Of ik me kan vinden in dat gevoel is een tweede, maar daar gaat het nu niet om. Waarom trekken we ons dat niet aan? Internationaal wordt er hoofdschuddend en met grote verbazing gekeken naar ons onschuldige decemberfeest. Dat zomaar van tafel vegen zou wel erg kortzichtig zijn. Toch?

En zo kwam het dat ik afgelopen zomer tot mijn schrik merkte dat ik helemaal niet zo veel zin meer had in het Sinterklaasfeest. ‘Afgelopen zómer??!’ Ja, afgelopen zomer. Het was namelijk ergens in augustus dat ik op mijn Facebooktimeline al de eerste verbeten en dreigende plaatjes en teksten tegenkwam vanuit het Pro-Pieten kamp. En daar ligt mijn punt: ik schrik van de harde en ongenuanceerde manier waarop de kleur van een kindervriend verdedigd wordt. Geloven we echt, dat onze kinderen beter af zijn met een zwárte Piet? Beter dan met welke andere kleur ook? En de grote vraag is natuurlijk: is het al deze ellende waard..?

Natuurlijk doet het loslaten van een traditie een beetje zeer. Ook bij mij. Maar ik ben er van overtuigd geraakt dat mijn kinderen ook zónder zwarte Piet op kunnen groeien tot gelukkige weldenkende dames. Mét fijne jeugdherinneringen. Net als dat ik ook een gelukkig mens ben geworden zónder Swiebertje en Pipo de Clown en de generatie na mij ook prima heeft leren leven zonder Ome Willem en meneer Kaktus.

Ik denk dat het kinderfeest niet ‘verpest’ hoeft te worden. Niet door een groep mensen die vanuit hun persoonlijke standpunt (en gevoel) probeert een oude traditie te moderniseren. Maar ook niet door de groep mensen die vanuit hun persoonlijke standpunt (en gevoel) wil vasthouden aan een oude traditie. Het is de felheid aan beide kanten die verpestend werkt, niet de meningen zelf. En ik denk echt dat het een op te lossen probleem is. De creatieve geesten van de NPO weten er raad mee, daar ben ik van overtuigd. Met een beetje flexibiliteit en inlevingsvermogen leiden zij ons ongetwijfeld op een vloeiende manier door deze ‘crisis’ heen. Waren we maar net zo flexibel als onze kinderen. Als wij ze de kans geven, genieten zij net zo hard van het feest als wij tijdens onze jeugd deden. En daar gaat het toch om..?

Mijn grote dame sloeg van de week eigenwijs de krant open. Ze stuitte op een paginagroot artikel over de kwestie en bewees dat we ons druk maken om niets. Geen woord over Sinterklaas of Piet, in welke kleur dan ook. Stralend riep ze:

‘Mam, kijk! Diebertje staat in de krant! Yes, komt ze weer op tv? Wanneer? Aaah, mag ik dan kijken…? Asjebliieef?’

Lieve Dieuwertje Blok, bedankt dat jij er bent! Blijf je alsjeblieft nog heel lang het Sinterklaasjournaal presenteren? Dan weet ik namelijk ook meteen zeker dat het goed komt met het jeugdsentiment van onze kinderen, welke kant deze discussie ook op gaat. Want over dertig jaar zullen zij - als jonge ouders van onze kleinkinderen – hartgrondig afgeven op jouw vervang(st)er (waarschijnlijk ook nog eens ver weg gestopt op een onvindbaar themakanaal). Weemoedig zullen ze terugdenken aan de gouden tijd van Dieuwertje; hét symbool van Sinterklaasgezelligheid. Daarna zullen ze hoofdschuddend hun schouders ophalen en vaststellen dat ‘tijden nu eenmaal veranderen…’